भारतीय राष्ट्रीय कांग्रेस के अध्यक्षों की सूची, 1885-2023

नेविगेशन पर जाएँ

खोज पर जाएँ


भारतीय राष्ट्रीय कांग्रेस की स्थापना दिसंबर 1885 में हुई और इसका पहला सम्मेलन बम्बई के गोकुलदास तेजपाल संस्कृत कॉलेज में हुआ जहां देश भर से ७२ प्रतिनीधीओंने भाग लिया था। इस सम्मेलन के अध्यक्ष थे व्योमेश चन्द्र बनर्जी। १८८८ में चौथे सत्र में जॉर्ज यूल पहले ब्रिटीश अध्यक्ष बने। १९१७ के ३३वें सम्मेलन में एनी बेसेन्ट पहली महिला अध्यक्ष बनी। उनके बाद केवल अन्य चार महिलाओं ने यह पद सम्भाला है; सरोजिनी नायडूनेली सेनगुप्तइन्दिरा गांधी और सोनिया गांधी[1] स्वतंत्रता के पूर्व जवाहरलाल नेहरू चार बार अध्यक्ष रह कर ये अधिकतम कार्यकाल रहा; १९२९, १९३०, १९३६ और १९३७ में। स्वतंत्रता के बाद और अब तक सोनिया गांधी ने १९ सालों तक पदभार सम्भाल है जो की सबसे अधिकतम है।[2]

भारतीय राष्ट्रीय कांग्रेस के अध्यक्षों की सूची इस प्रकार है:[3]

██  ये व्यक्ति एक से अधिक समय तक अध्यक्ष रह चुके है

क्रअध्यक्षचित्रजीवनकालअध्यक्षपद का सालसम्मेलन का स्थान
उमेश चन्द्र बनर्जी२९ दिसंबर १८४४ - २१ जूलाई १९०६१८८५बम्बई
दादा भाई नौरोजी४ सितंबर १८२५ - ३० जून १९१७१८८६कलकत्ता
बदरुद्दीन तैयबजी१० अक्टूबर १८४४ - १९ अगस्त १९०६१८८७मद्रास
जॉर्ज यूल१७ अप्रैल १८२९ - २६ मार्च १८९२१८८८इलाहबाद
विलियम वेडरबर्न२५ मार्च १८३८ - २५ जनवरी १९१८१८८९बम्बई
फिरोज़शाह मेहता४ अगस्त १८४५ - ५ नवंबर १९१५१८९०कलकत्ता
आनंदचार्ल्लू५ अगस्त १८४३ – ४ जनवरी १९०८१८९१नागपुर
उमेश चन्द्र बनर्जी२९ दिसंबर १८४४ – २१ जूलाई १९०६१८९२इलाहबाद
दादा भाई नौरोजी४ सितंबर १८२५ - ३० जून १९१७१८९३लाहौर
१०अल्फ्रेड वेब१० जून १८३४ - ३० जूलाई १९०८१८९४मद्रास
११सुरेंद्रनाथ बैनर्जी१० नवंबर १८४८ - ६ अगस्त १९२५१८९५पूना
१२रहिमतुल्ला सायानी५ अप्रैल १८४७ – ६ जून १९०२१८९६कलकत्ता
१३सी शंकरन नायर११ जूलाई १८५७ - २४ अप्रैल १९३४१८९७अमरावती
१४आनन्दमोहन बोस२३ सितंबर १८४७ - २० अगस्त १९०६१८९८मद्रास
१५रमेशचन्द्र दत्त१३ अगस्त १८४८ – ३० नवंबर १९०९१८९९लखनऊ
१६नारायण गणेश चंदावरकर२ दिसंबर १८५५ - ४ म‌ई १९२३१९००लाहौर
१७दिनशा वाचा२ अगस्त १८४४ - १८ फरवरी १९३६१९०१कलकत्ता
१८सुरेंद्रनाथ बैनर्जी१० नवंबर १८४८ - ६ अगस्त १९२५१९०२अहमदाबाद
१९लालमोहन घोश१८४९ - १८ अक्टूबर १९०९१९०३मद्रास
२०हेनरी कॉटन१३ सितंबर १८४५ - २२ अक्टूबर १९१५१९०४बम्बई
२१गोपाल कृष्ण गोखले९ म‌ई १८६६ - १९ फरवरी १९१५१९०५बनारस
२२दादा भाई नौरोजी४ सितंबर १८२५ – ३० जून १९१७१९०६कलकत्ता
२३रास बिहारी घोष२३ दिसंबर १८४५ – २८ फरवरी १९२११९०७सूरत
२४रास बिहारी घोष२३ दिसंबर १८४५ – २८ फरवरी १९२११९०८मद्रास
२५मदनमोहन मालवीय२५ दिसंबर १८६१ – १२ नवंबर १९४६१९०९लाहौर
२६विलियम वेडरबर्न२५ मार्च १८३८ - २५ जनवरी १९१८१९१०इलाहबाद
२७बिशन नारायण दर१८६४ - १९ नवंबर १९१६१९११कलकत्ता
२८रघुनाथ नरसिंह मुधोलकर१६ म‌ई १८५७ - १३ जनवरी १९२११९१२बाँकीपोर
२९नवाब सैयद मुहम्मद बहादुर१८६७ – १२ फरवरी १९१९१९१३कराची
३०भूपेन्द्रनाथ बोस१३ जनवरी १८५९ - १३ सितंबर १९२४१९१४मद्रास
३१सत्येन्द्र प्रसन्न सिन्हा२४ मार्च १८६३ - ४ मार्च १९२८१९१५बम्बई
३२अंबिका चरण मजूमदार१८५० - १९ मार्च १९२२१९१६लखनऊ
३३एनी बेसेन्ट१ अक्टूबर १८४७ – २० सितंबर १९३३१९१७कलकत्ता
३४मदनमोहन मालवीय२५ दिसंबर १८६१ – १२ नवंबर १९४६१९१८दिल्ली
३५सैयद हसन इमाम३१ अगस्त १८७१ – १९ अप्रैल १९३३१९१८बम्बई (विशेष सत्र)
३६मोतीलाल नेहरू६ म‌ई १८६१ – ६ फरवरी १९३११९१९अमृतसर
३७लाला लाजपत राय२८ जनवरी १८६५ – १७ नवंबर १९२८१९२०कलकत्ता (विशेष सत्र)
३८विजयराघवाचार्य१८ जून १८५२ – १९ अप्रैल १९४४१९२०नागपुर
३९चित्तरंजन दास (अध्यक्ष)
हकीम अजमल ख़ान (कार्यवाहक अध्यक्ष)
११ फरवरी १८६८ - २९ दिसंबर १९२७
(ख़ान)
१९२१अहमदाबाद
४०चित्तरंजन दास५ नवंबर १८७० - १६ जून १९२५१९२२गया
४१मोहम्मद अली जौहर१० दिसंबर १८७८ – ४ जनवरी १९३११९२३काकीनाड़ा
४२अबुल कलाम आज़ाद११ नवंबर १८८८ – २२ फरवरी १९५८१९२३दिल्ली (विशेष सत्र)
४३महात्मा गांधी२ अक्टूबर १८६९ – ३० जनवरी १९४८१९२४बेलगाँव
४४सरोजिनी नायडू१३ फरवरी १८७९ – २ मार्च १९४९१९२५कानपुर
४५एस श्रीनिवास आयंगर११ सितंबर १८७४ – १९ म‌ई १९४११९२६गुवाहाटी
४६मुख्तार अहमद अंसारी२५ दिसंबर १८८० – १० म‌ई १९३६१९२७मद्रास
४७मोतीलाल नेहरू६ म‌ई १८६१ – ६ फरवरी १९३११९२८कलकत्ता
४८जवाहरलाल नेहरू१४ नवंबर १८८९ - २७ म‌ई १९६४१९२९, १९३०लाहौर
४९वल्लभ भाई पटेल३१ अक्टूबर १८७५ – १५ दिसंबर १९५०१९३१कराची
५०मदनमोहन मालवीय२५ दिसंबर १८६१ – १२ नवंबर १९४६१९३२दिल्ली
५१नेली सेनगुप्त१२ जनवरी १८८४ - २३ अक्टूबर १९७३१९३३कलकत्ता
५२राजेन्द्र प्रसाद३ दिसंबर १८८४ – २८ फरवरी १९६३१९३४, १९३५बम्बई
५३जवाहरलाल नेहरू१४ नवंबर १८८९ - २७ म‌ई १९६४१९३६लखनऊ
५४जवाहरलाल नेहरू१४ नवंबर १८८९ - २७ म‌ई १९६४१९३७फैजपुर
५५सुभाष चन्द्र बोस२३ जनवरी १८९७ – १८ अगस्त १९४५१९३८हरिपुरा
५६सुभाष चन्द्र बोस (इस्तीफा दिया)
राजेन्द्र प्रसाद
(सम्मेलन के बाद)
२३ जनवरी १८९७ – १८ अगस्त १९४५
(बोस)
१९३९जबलपुर
५७अबुल कलाम आज़ाद११ नवंबर १८८८ – २२ फरवरी १९५८१९४०-४६रामगढ़ छावनी
५८आचार्य कृपलानी११ नवंबर १८८८ – १९ मार्च १९८२१९४७मेरठ
५९पट्टाभि सीतारमैया२४ दिसंबर १८८० – १७ दिसंबर १९५९१९४८, १९४९जयपुर
६०पुरुषोत्तम दास टंडन१ अगस्त १८८२ - १ जूलाई १९६११९५०नासिक
६१जवाहरलाल नेहरू१४ नवंबर १८८९ - २७ म‌ई १९६४१९५१, १९५२दिल्ली
६२जवाहरलाल नेहरू१४ नवंबर १८८९ - २७ म‌ई १९६४१९५३हैदराबाद
६३जवाहरलाल नेहरू१४ नवंबर १८८९ - २७ म‌ई १९६४१९५४कलकत्ता
६४उच्छंगराय नवलशंकर ढेबर२१ सितंबर १९०५ - ११ मार्च १९७७१९५५अवादी
६५उच्छंगराय नवलशंकर ढेबर२१ सितंबर १९०५ - ११ मार्च १९७७१९५६अमृतसर
६६उच्छंगराय नवलशंकर ढेबर२१ सितंबर १९०५ - ११ मार्च १९७७१९५७इन्दौर
६७उच्छंगराय नवलशंकर ढेबर२१ सितंबर १९०५ - ११ मार्च १९७७१९५८गुवाहाटी
६८उच्छंगराय नवलशंकर ढेबर२१ सितंबर १९०५ - ११ मार्च १९७७१९५९नागपुर
६९इन्दिरा गांधी१९ नवंबर १९१७ – ३१ अक्टूबर १९८४१९५९दिल्ली (विशेष सत्र)
७०नीलम संजीव रेड्डी१९ म‌ई १९१३ – १ जून १९९६१९६०बैंगलूरू
७१नीलम संजीव रेड्डी१९ म‌ई १९१३ – १ जून १९९६१९६१भावनगर
७२नीलम संजीव रेड्डी१९ म‌ई १९१३ – १ जून १९९६१९६२, १९६३पटना
७३के. कामराज१५ जूलाई १९०३ - २ अक्टूबर १९७५१९६४भुवनेश्वर
७४के. कामराज१५ जूलाई १९०३ - २ अक्टूबर १९७५१९६५दुर्गापुर
७५के. कामराज१५ जूलाई १९०३ - २ अक्टूबर १९७५१९६६, १९६७जयपुर
७६एस निजलिंगप्पा१० दिसंबर १९०२ - ९ अगस्त २०००१९६८हैदराबाद
७७एस निजलिंगप्पा१० दिसंबर १९०२ - ९ अगस्त २०००१९६९फरीदाबाद
७८जगजीवन राम५ अप्रैल १९०८ – ६ जूलाई १९८६१९७०, १९७१बम्बई
७९शंकरदयाल शर्मा१९ अगस्त १९१८ – २६ दिसंबर १९९९१९७२-७४कलकत्ता
८०देव कांत बरुआ२२ फरवरी १९१४ – २८ जनवरी १९९६१९७५-७७चण्डीगढ़
८१इन्दिरा गांधी१९ नवंबर १९१७ – ३१ अक्टूबर १९८४१९७८-८३दिल्ली
८२इन्दिरा गांधी१९ नवंबर १९१७ – ३१ अक्टूबर १९८४१९८३, १९८४[टिप्पणी १]कलकत्ता
८३राजीव गांधी२० अगस्त १९४४ – २१ म‌ई १९९११९८५-९१[टिप्पणी १]बम्बई
८४पी॰ वी॰ नरसिम्हा राव२८ जून १९२१ – २३ दिसंबर २००४१९९२-९६तिरुपति
८५सीताराम केसरी१५ नवंबर १९१९ – २४ अक्टूबर २०००१९९६-९८कलकत्ता
८६सोनिया गांधी९ दिसंबर १९४६१९९८-२०१७कलकत्ता
८७राहुल गांधी१९ जून १९७०२०१७-२०१९दिल्ली
८८सोनिया गांधी९ दिसंबर १९४६२०१९-२०२२जयपुर
८९मल्लिकार्जुन खड़गे२१ जुलाई १९४२२०२२-वर्तमाननई दिल्ली
.Riya Web Technology

Riya Web Technology builds modern news portal websites and social media designs. They also offer pre-made templates for bloggers to jumpstart their online presence. I am a web designer who creates a news portal website and I am also a social media designer and we also sell blogger templates online. By Riya Web Technology"

Post a Comment

Previous Post Next Post